Analogindex

тақсыр

— ар. зат. көне Мәртебесі жоғары адамға айтылатын қаратпа сөз …



Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

ләббай тақсыр

— Қазақтың ұлттық ойындарының бірі …



Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

алдияр

— ар. од. Тақсыр, құлдық …



Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

жауап

— Қ орда., Арал; Түрікм.: Ашх., Таш., Тедж., Көнеүр.) рұқсат. Ал, балам, маған енді ж а у а п па? Тақсыр, бізге ж а у а п бер! Қ орда., Арал). Директордан ж а у а п сұрап Ташауызға бармалымын (Түрікм., Көнеүр.) …



Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

ілміғайып

— (Жамб., Мер.) неғайбыл. Басқа ауқат табылары і л м і ғ а й ы п, барасың тақсыр кімге қолың жайып (Жамб., Мер.) …



Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

мәулет

— Қ орда., Арал) кешірім; бостандық. Патша жақсы ісін есіне алып, өлтірмей уәзірін м ә у л е т қылған Қ орда., Арал). Енді маған ойлануға біраз м ә у л е т бер (А. Нұрм., Құл. аж., 157). Бұл сөз мәуліт түрінде де аталады. Тақсыр ау, қамымызды… …



Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

ағаш

— адам. ауыс. Қатып қалған, қайырымсыз, мейірімсіз. Ақ желке сияқты өзінен елі төменге құдайсып өзінен бір саты «жоғарыға алдияр тақсыр» деп бас иіп, жорғақтап, бендесіп тұратын нәрсіз, ой санасыз, а ғ а ш а д а м ғ а бүгінгі ұзақ ісі естіп біліп… …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

ақбаршы

— зат. көне. Пошта бастығы. Жұрттың бәрі күтіп отыр сізді, алдияр тақсыр, ішінде а қ б а р ш ы мен үш имам бар (В. Ян, Шыңғыс хан, 38) …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

жәзит

— зат. көне. Рұқсат, ұлықсат. – Ж ә з и т бер, бас тақсыр, – деді Томан би, сұлтан тобы қайтадан атқа қонған соң (М. Мағауин, Аласапыран, 123). – Аға, ж ә з и т берсең, – деді Асманақ қозғалақтап (Бұл да, 2, 211) …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

құлтекі

— зат. Құлдың баласы. Сыртта бір қ ұ л т е к і н і ң аузынан екінші қ ұ л т е к і н і ң аузына көшкен «Әскербасы Бақтияр сұлтанды алдияр тақсыр» шақырып жатыр деген дауыс бірте бірте әлсіреп, әлдеқайда көше қуалай ұзап барып мүлде өшті… …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

лағын

— зат. ар. сөйл. Шайтан. Жаныңа шын сөйлесең пайда дейді, Дінің қатты, құр тілің майда, дейді. Сұрады тақсыр Ғайса тұра қалып: – Барасың, л а ғ ы н, айтшы, қайда? – деді (Мәшһүр Жүсіп, Шығ., 4, 167). Бос сөзді ауызға алып айтпаймыз біз, Ынсапты шын …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

ләппай

— од. сөйл. Ләббай. – Шеше, бір әйел, бір еркек келді ме? Л ә п п а й… Келді, қарағым (Ж.Нәжімеденов, Кішкентай, 107). – Л ә п п а й, тақсыр, айтқаныңыз құп болады (Оңтүстік Қазақстан, 12.07.1998, 4). Ләппай тутәлә. этногр. Балалардың күлдіргі… …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

озғыншы

— зат. Ертерек барып, хабар беруші адам. Жүрді Әшқаш Мақаранға дереу алып, «Шешін, деп белді, тақсыр, сонда барып» Жіберді жүрмей жатып о з ғ ы н ш ы н ы, Келед деп осынша әскер ашыпарып (Т.Ізтілеуов, Рүстем., 68) …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

ұранқай

— зат. Тайпалардың бір. – Он екі керей мен жеті ұ р а н қ а й амандасушы еді, бұл неменің шертиіп отырғанын қара (К.Мұқажанұлы, Ортеке, 137). Алтайдың аясында мекен еткен, Ұ р а н қ а й дейтін қалмақ елі көптен. Ішінде қожалары Кәпін, Кәбік,… …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі