Analogindex

құмырсқа

— арыстаны. зоол. Торқанаттылар тобына жататын, мөлдір қанатты жәндік. Қ ұ м ы р с қ а а р ы с т а н ы диаметрі 10 см, тереңдігі 5 см шұқыр қазып алып, түбіне жасырынады да, олжасын күтіп жатады (Жәндіктер, 60). Қ ұ м ы р с қ а а р ы с т а н ы –… …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

құмырсқа ен

— (Гур., Шев.) қойдың құлағының ортасынан екі жағын ойып салынатын ен …



Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

құмырсқа жегіш

— зоол. Тісі жоқ, тек құмырсқа жеп күн көретін жануар …



Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

құмырсқа бел

— этногр. Қынама етіп сәндеп тіккен киім (көйлек, камзол т.б.) …



Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

қанатты

— құмырсқа. зоол. Қанаты бар, ұшатын құмырсқа. Шайыр иісі бұрқырап, қарағай басынан қ а н а т т ы қ ұ м ы р с қ а құйыла бастады (Қ.Ысқақ, Тұйық, 85). Қанатты тышқан. Ұшар (летяга) кейде осылай да аталынады. Кейде аңшылар ұшарды қ а н а т т ы т ы ш …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

қызыл

— I зат. г е о г р. Топырағы, тасы қызғылттау жер. – Жоқ, сері аға, адасып кетерсіз, бұл арада шоқ қ ы з ы л д а р көп, бір бірінен айнымайды (С.Жүнісов, Ақан сері 2, 303). Ол «Бұзау өлген» қ ы з ы л ы н а шыға беріп, бұйдасын іріккен… …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

жәндік

— зат. Бақа шаян, құрт құмырсқа, шыбын шіркейлердің жалпы атауы …



Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

біте

— 1 1. (Гур., Маңғ.) құмырсқа тәрізді жәндік. Түсі сары болады, үйдің, қораның ағаштарын жеп, үгітіп тастайды. 2. Қ орда., Арал) қара күйе (киімге түсетін қара күйе). Б і т е киімге, киімнің тері жағасына түседі, түскен жерін оймыштап теседі Қ орда …



Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

әйкелді

— (Түрікм., Таш.) қанатты құмырсқа. Ә й к е л д і, үйкелді, қара шұнақ қой келді (Түрікм., Таш.) …



Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

шымал

— (Шымк., Қызылқ.; Қ орда, Арал) шіркей, шыбынның ең ұсағы. Сазды, сулы жерлерде ш ы м а л көп болады (Шымк., Қызылқ.). Ш ы м а л бар, құмырсқа бар, шаян дар бар, қанатты аң болмаса да көктен шүйген Қ орда., Арал) …



Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

жалыққыш

— сын. Жалыға беретін, зеріккіш. – Ж а л ы қ қ ы ш т а р ғана ештеңе тындыра алмайды, деді Құмырсқа (Балдырған, 1977, №4, 18) …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

кез

— зат. этногр. Малдың құлағына салынатын ұзынша келген ен. Малға салатын ен таңбаның қазақ арасында сота, тілік, к е з, жүрекше, қиық, қиықша, ойық, құмырсқа, кесік, тесік, сырға деп аталатын түрлері бар (Шаңырақ, 523) …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

кесік

— ен. этногр. Құлақтың ұшын шорт кескен ен (Қаз. этнография., 2, 50). Қазақ арасында мал құлағына ен салудың мынандай түрлері кең тараған: тілік ен, сота тілік ен, көзек, жүрекше ен, солақ ен, қиықша ен, қиық ен, ойық ен, құмырсқа ен, к е с і к е н …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

күреңке

— зат. зоол. Құмырсқаның ірі келген, жыртқыштау бір түрі; құмырсқа арыстаны (Т. Мұсақұлов, Қаз. ор. терм. сөзд., 79) …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

қара

— азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

сота

— зат. этногр. Малдың құлағына салынатын сопақша келген жуантық ен. Малға салынатын ен таңбаның қазақ арасында с о т а, кез деп аталатын түрлері кездеседі (Шаңырақ, 523). Ен таңбаның с о т а, тілік, солақ, кез, жүрекше, қиық, қиықша, ойық, құмырсқа …



Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі